Vì sao trẻ em Nhật thích bắt côn trùng?
Nếu bạn từng sống ở Nhật, chắc hẳn sẽ từng thấy cảnh nhiều trẻ em xách lưới bắt côn trùng (虫取り網) và hộp nhựa trong suốt (虫かご) lang thang trong công viên, vườn nhà, triền sông… Trong anime hay manga, đều có cảnh các bé bắt bọ cánh cứng, ve sầu, bướm trong mùa hè. Nhiều nhân vật còn nuôi côn trùng như thú cưng.
Đối với người Nhật, trẻ em luôn có niềm yêu thích côn trùng và đam mê bất tận với hoạt động bắt côn trùng. Hè là thời điểm săn côn trùng lý tưởng, khí hậu nóng ẩm rất thích hợp cho các loài côn trùng phát triển. Trẻ em được nghỉ hè, về quê, đi trại hè, đi chơi ở vùng nông thôn, nơi có nhiều côn trùng.
Qua hoạt động đuổi bắt côn trùng, người Nhật còn muốn giáo dục trẻ em về thiên nhiên và kỹ năng sống. Khuyến khích trẻ khám phá thiên nhiên, sống gần gũi với cỏ cây hoa lá. Việc bắt – quan sát – chăm sóc – trả lại côn trùng về môi trường chính là cách trẻ em học về sinh học, chu trình sống của muôn loài.
Những loài côn trùng phổ biến tại Nhật
1. Bọ cánh cứng răng cưa
Bọ cánh cứng Nokogiri kuwagata (bọ cánh cứng răng cưa) là một trong những loài côn trùng được trẻ em săn lùng nhiều nhất trong mùa bắt côn trùng.
Bọ cánh cứng có hàng trăm loài khác nhau. Riêng bọ cánh cứng răng cưa có bộ hàm đặc trưng giống gạc hươu nhô ra, khiến nhiều trẻ tò mò thích thú. Loài này sống khắp nơi tại Nhật Bản. Một con đực có thể dài hơn 70 mm, nhưng cũng có những con chỉ dài khoảng 30-40mm. Những con cái thường có kích thước nhỏ hơn, phổ biến 20-40 mm, cấu tạo hàm cũng ngắn hơn con đực.
Từ tháng 6 đến giữa tháng 7 là thời điểm dễ bắt loài bọ cánh cứng này. Từ giữa tháng 7 đến cuối hè, số lượng bọ cánh cứng rang cưa sẽ ít hơn. Khi săn chúng, nên tìm những khu vực có nhiều cây cỏ rậm rạp, hoặc trên núi. Nhất là khu vực có nhiều cây kunugi (sồi răng cưa) và cây konara (sồi ghim), bởi chúng thích uống nhựa cây.
Một lưu ý là bọ cánh cứng răng cưa là loài hoạt động về đêm. Nếu chiếu sáng vào các hốc cây hoặc rễ cây sẽ thu hút chúng. Tuy nhiên, cách này không được khuyến khích với trẻ em.
2. Ve sầu
Không chỉ có trẻ em Việt Nam thích bắt ve sầu mùa hè, trẻ em Nhật cũng yêu thích trải nghiệm với loài côn trùng này. Ve sầu có mặt ở khắp Nhật Bản, từ vùng cực Bắc Hokkaido đến phía Nam Okinawa, với nhiều loài khác nhau. Cách nhận biết sự xuất hiện của ve sầu là thông qua âm thanh phát ra từ chúng. Tiếng kêu râm ran có phần ồn ào của ve sầu luôn được coi là bản hòa ca của mùa hè.
Kumazemi (ve sầu gấu) là loài ve sầu lớn nhất Nhật Bản, chiều dài khoảng 60-70 mm. Chúng hoạt động mạnh từ khoảng cuối tháng 7 đến tháng 9. Với thân màu vàng lục và đôi cánh trong suốt đặc trưng, ve sầu gấu thường xuất hiện vào sáng sớm đến giữa buổi sáng. Người Nhật miêu tả tiếng kêu của chúng là âm thanh washa-washa-washa và sha-sha-sha vui tai.
Ve sầu Burazemi (ve sầu nâu lớn) nhỏ hơn một chút, với đôi cánh mờ đục đặc trưng. Chiều dài thân của loài này từ 50-60 mm. Chúng khá phổ biến ở Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc. Thời điểm bắt ve sầu Burazemi là cuối tháng 8 đến cuối tháng 9.
Nhật Bản còn có ve sầu Minmin, do chúng phát ra âm thanh miin-min-min-miin độc đáo. Chúng là loài ve sầu phổ biến nhất, kích thước khoảng 55-60 mm. Loài ve sầu này thường bám trên thân cây trong công viên từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 9.
Lưu ý khi bắt ve sầu: cánh và chân của chúng rất mỏng manh, vì vậy cần cẩn thận khi bắt và chuyển chúng vào hộp đựng côn trùng. Ngoài ra, ve sầu có thể bay, nhưng chúng lại không bay khi đang “hót”. Vì vậy, khi thấy chúng đang kêu râm ran, hãy nhanh tay tóm lấy nhé!
3. Bọ cánh cứng tê giác Rhinocerus
Trẻ em và người thích sưu tầm côn trùng còn rất đam mê với Kabutomushi – bọ cánh cứng tê giác. Loài côn trùng này có màu nâu đỏ, nổi tiếng với cặp sừng hình chữ Y độc đáo trên các con đực, khiến nhiều người liên tưởng tới mũ giáp samurai thời phong kiến ở Nhật Bản.
Giống như nhiều loài bọ cánh cứng khác, con đực Kabutomushi luôn dài hơn con cái. Con đực dài trung bình 80 mm, trọng khi con cái dài khoảng 60 mm. Chúng dành phần lớn cuộc đời dưới lòng đất và chỉ xuất hiện trên mặt đất trong những tháng cuối đời để tìm kiếm bạn tình.
Bọ cánh cứng tê giác Kabutomushi thích nhất cây dẻ, cây sồi và cây bạch quả. Bạn sẽ thấy chúng từ tháng 6 đến tháng 8, nhất là ở nnhững vùng nhựa cây chảy mủ hoặc lá rụng xung quanh rễ cây. Tuy nhiên, lưu ý rằng bọ cánh cứng Kabutomushi là loài hoạt động về đêm. Vì thế, ban đêm hoặc sáng sớm là thời điểm tốt nhất để bắt chúng.
4. Bọ ngựa
Bọ ngựa (カマキリ) sống ở khắp Nhật Bản, nhưng chủ yếu ở các đảo Honshu, Shikoku và Kyushu. Bọ ngựa Kamakiri với thân hình “cường tráng”, có thể dài tới 90 mm ở con đực và 105 mm ở con cái. Đầu hình tam giác và chân trước gập lại, bọ ngựa có tư thế trông giống như đang cầu nguyện. Tuy nhiên, có một số khác biệt nhỏ giữa các loài bọ ngựa tại các vùng của Nhật Bản. Bọ ngựa ở các tỉnh phía nam thường to lớn hơn, con đực có kích thước gần bằng con cái. Màu sắc cơ thể của chúng cũng khác nhau, với màu xanh hơn hoặc hơi ngả nâu.
Đặc tính của bọ ngựa thường hoạt động vào cuối mùa hè và kéo dài đến những tháng mùa thu. Từ tháng 7 đến tháng 10, bạn có thể tìm thấy chúng ở những bãi cỏ, đồng ruộng hoặc gần bờ sông.
Các dụng cụ bắt côn trùng mùa hè Nhật Bản
Để chuẩn bị cho các bé ra ngoài thiên nhiên bắt côn trùng mùa hè, bạn cần chuẩn bị một số vật dụng cần thiết. Các cửa hàng 100 yên đều có đầy đủ.
- Một chiếc lưới: tốt nhất là mua lưới có tay cầm dài
- Một chiếc hộp nhựa trong suốt hoặc thùng đựng côn trùng
- Găng tay: giúp tay tránh bị trầy xước và đứt tay
- Đèn pin: rất hữu ích nếu đi săn côn trùng vào ban đêm hoặc sáng sớm. Nó không chỉ giúp bạn nhìn rõ trong bóng tối mà còn thu hút một số loài côn trùng đến gần
- Ngoài ra, nên xịt đuổi muỗi lên tay chân hoặc quần áo để tránh bị muỗi đốt. Mang theo thuốc bôi giảm ngứa nếu bị chúng cắn. Đội mũ lưỡi trai hoặc mũ có vành che. Mang đủ nước để tránh bị sốc nhiệt và say nắng say nóng.
Sau khi chuẩn bị xong bộ dụng cụ bắt côn trùng, hãy bắt đầu hành trình sưu tầm các loài côn trùng mùa hè ở Nhật Bản nhé!
